Mors omnia aequat
Zacznę nie od histerii. Bo dyskusje o zasadności zarządzonych ekshumacji o histerię się ocierają. Jak zwykle z powodów politycznych trwa gra emocjami rodzin.
Zacznę od pytania zadanego przez mnie publicznie na tym blogu w 2012 roku. „Rzepa stwierdził, że PW wystąpiła do Rosjan z wnioskiem w ramach pomocy prawnej o dokonanie sekcji. Na jakiej podstawie, skoro wnioski o pomoc prawną formułuje się wtedy, gdy nie ma możliwości dokonania czynności na własnym terenie?
Ciekawe jak brzmiał ten wniosek, kiedy został przekazany? Przed czy po decyzji o pochówkach ciał? Na jakiej podstawie wydano zezwolenie na pochówek, skoro w przypadku śmierci gwałtownej jedyną podstawą do wydania zezwolenia jest wynik oględzin i sekcji zwłok? „· Dzisiaj wiemy więcej: otóż wniosek o pomoc prawną został sporządzony przez polskich prokuratorów w 3 dni po katastrofie, a swoją nieobecność w trakcie przeprowadzanych sekcji prokuratorzy uzasadniali spóźnieniem (wg nich otrzymali informacje od strony rosyjskiej, ze sekcje zostały zakończone).Czyli: prokuratorzy formułowali wniosek o pomoc prawną z podaniem dokładnych wskazówek, które to elementy badań są przedmiotem ich zainteresowania już po sekcjach. Zatem musieli mieć świadomość konieczności przeprowadzenia własnych badań, które były możliwe po przywiezieniu zwłok do Polski.
Dobitnie ten obowiązek sformułował ambasador Rosji 15 września b.r. w wywiadzie dla TVP mówiąc:, że badania i sekcje były robione w Rosji pobieżnie ze względu na brak czasu i w przekonaniu, że dokładne badania będą robione w Polsce.
Jeśli ktoś miał wątpliwości co do zasadności oskarżenia prokuratorów za zaniedbania – po tej wypowiedzi ich mieć już nie powinien.
Dokumenty z pobieżnych sekcji zawierały bardzo wiele, zasadniczych nieścisłości i dotarły do Polski w kilka miesięcy po pochówkach. Nadal otwarte zostaje pytanie czy samo oskarżenie o niedokonanie sekcji w Polsce wyczerpuje wszystkie zarzuty, które można postawić prokuraturze. Dla mnie nadal nie jest jasne, na jakiej podstawie i kto wydał polecenie pochówku bez zgody prokuratora, który decyzję o pochówku może wydać jedynie na podstawie dokumentacji z sekcji zwłok? Których nie było. Nawet tych niedoskonałych, rosyjskich. W świetle obowiązujących w Polsce przepisów pochówek bez tej dokumentacji nie był możliwy.
Prawo zawarte w kpk bardzo jasno formułuje w swoich przepisach, co może być dowodem w sprawie. Dokumenty sekcyjne z Rosji być nimi nie mogą. Stąd potrzeba tych spóźnionych ekshumacji. Dla rzetelności całego śledztwa.
Prawo nie może ograniczyć zakresu dowodowego- ludzie nie tylko są równi wobec śmierci Są także równi wobec prawa. Nie można dochodzić do prawdy procesowej metodą „przesiewową”. Dowodem w śledztwie są badania wszystkich ofiar katastrofy.Nie tylko tych, wobec których rodziny nie składają protestu. Przepisy nie przewidują formy sprzeciwu rodzin. Dlatego wszystkim rodzinom radzę złożyć formalne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez osoby odpowiedzialne za zburzenie spokoju ich poprzez konieczność wykonania ekshumacji i przeprowadzenia badań po 6 latach od momentu tragedii z powodu zaniechania dokonania tych czynności po sprowadzeniu ich bliskich do Polski i przed pochówkiem. A na drodze cywilnej zażądać zadośćuczynienia za traumę, którą ta konieczność powoduje.
Wszelkie dywagacje na temat wybiórczego kompletowania materiału dowodowego są poddaniem się histerii, skrupulatnie tworzonej przez zwolenników zamknięcia sprawy katastrofy smoleńskiej bez kompleksowego jej zbadania. Wg nich wystarczy im raport Anodiny, Komisji Millera i szczątkowa wiedza prokuratorów. Śledztwo smoleńskie ma charakter poszlakowy.
„Dlatego w każdej sprawie poszlakowej elementarną koniecznością staje się perfekcyjne dokumentowanie każdego ustalenia i kojarzenie faktów. Należy budować i skrupulatnie weryfikować wszystkie uzasadnione wersje osobowe i wersje dotyczące przebiegu zdarzenia. Każdy fakt podawany przez świadków czy podejrzanego musi być sprawdzony i potwierdzony przeprowadzeniem innego dowodu. Jeżeli podejrzany o prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i spowodowanie wypadku twierdzi, że wódki napił się już po zdarzeniu, żeby opanować nerwy, nie wystarczy poprzestać na zaprotokołowaniu jego spontanicznej relacji. Należy go dokładnie zapytać, w jakim czasie, miejscu i okolicznościach oraz jaki alkohol i w jakiej ilości wypił. Należy co najmniej dwukrotnie pobrać próbki krwi lub powietrza do odpowiedniej analizy. Należy następnie udać się do podawanego miejsca, dokonać jego oględzin lub przeszukania w celu odszukania butelki i sprawdzenia, czy wyjaśnienia podejrzanego znajdują potwierdzenie.
Oczywiście te dyrektywy dowodowe będą różne w różnych sprawach i sytuacjach dowodowych. Ważna jest umiejętność zauważenia zawczasu potrzeby ich realizacji zgodnie ze starą zasadą, że "jeden dowód to żaden dowód". Od siebie dodajmy - zwłaszcza poszlakowy.
Dla nikogo z tych 96 rodzin naruszenie spokoju miejsca pochówku nie jest emocjonalnie sprawą błahą. Tylko w przypadku kilkunastu osób ekshumacje mogą przynieść pozytywny efekt- upewnią ich co do właściwości grobu najbliższych bo pomogą je odnaleźć(na 9 ekshumacji trzy udowodniły zamiany ciał).
Sądzę, że gdyby rodziny z listy protestujących swoją energie ukierunkowały na dochodzenie winnych ich stresu zamiast atakować śledczych dzisiaj za wypełnienie ich obowiązków- dowiodły by swojej woli rzetelnego wyjaśnienia przyczyn dramatu ich bliskich. Oraz woli nie poddawania się narracji (ale tez nie dawania paliwa) politycznym inicjatorom bezpardonowej walki z każdym, kto kwestionuje dotychczas ustalone, oficjalne ustalenia.
Tomek Laskus w swojej notce zarzucił prokuraturze niezręczność sugerując, ze prokuratura winna przeprowadzić ekshumacje tylko w przypadkach , w których rodziny nie protestują. Podobnego zdania jest sporo osób.
Dla mnie taka interpretacja jest niedopuszczalna. Nawet najdrobniejsza niespójność dowodowa może wywrócić każdą z analizowanych hipotez. Dlatego tak ważne jest, aby żadnego śladu nie pominąć.
PS. Polecam zapoznanie się z zamieszczonymi poniżej przepisami kpk oraz z linkami do metodyki współpracy międzynarodowej w pozyskiwaniu materiału dowodowego. 1.Normatywną podstawą jest tu art. 210 k.p.k., który stanowi, że wyłącznym celem ekshumacji mogą być oględziny zwłok lub ich otwarcie. Nie jest w tym przypadku wymagana zgoda (ewentualnie brak sprzeciwu) innych osób, np. krewnych zmarłego. Przeprowadzenie oględzin może być podyktowane np. koniecznością dokonania (ponownej) identyfikacji zwłok przez członków rodziny. Z kolei otwarcie zwłok, czyli ich sekcja, może być spowodowane np. ujawnieniem się nowych okoliczności dotyczących śmierci, wskazujących na podejrzenie, że została ona spowodowana w sposób przestępczy (zob. art. 209 § 1 k.p.k.). Niezależnie od tego jaki cel determinował decyzję o ekshumacji, w każdym przypadku czynność tę dokumentuje się protokolarnie (zob. art. 143 § 1 pkt 4 k.p.k.).
Niezależnie od tego jaki cel determinował decyzję o ekshumacji, w każdym przypadku czynność tę dokumentuje się protokolarnie (zob.
DZIAŁ V DOWODY Rozdział 23 Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy Art. 209. § 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok. § 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.§ 3. Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.§ 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.
DZIAŁ V DOWODYRozdział 22 Biegli, tłumacze, specjaliści Art. 200. § 1. W zależności od polecenia organu procesowego biegły składa opinię ustnie lub na piśmie.§ 2. Opinia powinna zawierać:1) imię, nazwisko, stopień i tytuł naukowy, specjalność i stanowisko zawodowe biegłego, 2) imiona i nazwiska oraz pozostałe dane innych osób, które uczestniczyły w przeprowadzeniu ekspertyzy, ze wskazaniem czynności dokonanych przez każdą z nich, 3) w wypadku opinii instytucji - także pełną nazwę i siedzibę instytucji, 4) czas przeprowadzonych badań oraz datę wydania opinii, 5) sprawozdanie z przeprowadzonych czynności i spostrzeżeń oraz oparte na nich wnioski, 6) podpisy wszystkich biegłych, którzy uczestniczyli w wydaniu opinii. § 3. Osoby, które brały udział w wydaniu opinii, mogą być, w razie potrzeby, przesłuchiwane w charakterze biegłych, a osoby, które uczestniczyły tylko w badaniach - w charakterze świadków.
Art. 585.kpk W drodze pomocy prawnej mogą być dokonywane niezbędne czynności postępowania karnego, a w szczególności:1) doręczanie pism osobom przebywającym za granicą lub instytucjom mającym siedzibę za granicą, 2) przesłuchiwanie osób w charakterze oskarżonych, świadków lub biegłych, 3) dokonywanie oględzin oraz przeszukiwanie pomieszczeń, innych miejsc i osób, zajęcie przedmiotów i wydawanie przedmiotów tych za granicę, 4) wzywanie osób przebywających za granicą do osobistego dobrowolnego stawiennictwa przed sądem lub prokuratorem w celu przesłuchania świadka lub konfrontacji, jak również doprowadzanie w tym celu osób pozbawionych w tym czasie wolności, 5) udostępnianie akt i dokumentów oraz informacji o karalności oskarżonych, 6) udzielanie informacji o prawie.
Podstawowe zasady sporządzania wniosków o udzielenie pomocy prawnej Rozważając kwestię wystąpienia z wnioskiem o zagraniczną pomoc prawną, należy przede wszystkim rozstrzygnąć, czy jest on niezbędny w toczącym się postępowaniu, tzn. czy wnioskowane czynności mają istotną wartość dowodową i czy bez ich przeprowadzenia zakończenie postępowania przygotowawczego nie jest możliwe. Wniosek o pomoc prawną należy kierować, gdy możliwości dokonania ustaleń w kraju zostały wyczerpane. Wniosek kieruje się w toku postępowania, zatem postępowanie nie może być zawieszone lub umorzone. Jeżeli konieczność wykonania czynności w ramach pomocy prawnej pojawi się po zawieszeniu lub umorzeniu postępowania, postępowanie należy podjąć. Zawieszenie postępowania jest możliwe dopiero po ekspedycji wniosku.
Wskazując czynności procesowe do wykonania, należy zadbać o to, by poprzez precyzyjne i jasne wskazanie zakresu oczekiwanych ustaleń ograniczyć do minimum ryzyko konieczności uzupełniania wniosku lub potrzeby kierowania nowych rekwizycji
Jeżeli czynność wnioskowana winna mieć według prawa polskiego formę protokolarną, należy zawrzeć we wniosku prośbę o nadanie jej takiego kształtu. Brak zabezpieczenia dowodów lub mienia może prowadzić zarówno do niedających się usunąć braków postępowania dowodowego,
https://www.kssip.gov.pl/kssip/sites/default/files/068fb43699bf48acc340057c76333f16.pdf
https://www.google.pl/search?q=.+E.+Zalewski%2C+Zasady+obrotu+prawnego+z+zagranic%C4%85+w+sprawach+karnych+w+post%C4%99powaniu+przygotowawczym%2C+Warszawa+2009.&oq=.+E.+Zalewski%2C+Zasady+obrotu+prawnego+z+zagranic%C4%85+w+sprawach+karnych+w+post%C4%99powaniu+przygotowawczym%2C+Warszawa+2009.&aqs=chrome..69i57.841j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8
http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/prokuratorzy-zlamali-prawo-nie-zlecajac-sekcji-zwlok-ofiar-tragedii-smolenskiej/bkk5hq
http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida=2846
